Μέλος ΕΔΙΠ του ΕΜΠ στο Εργαστήριο Οργάνωσης Παραγωγής.
Πως Φτάσαμε στα Συστήματα ERP Σήμερα
Τα πληροφοριακά συστήματα Προγραμματισμού Επιχειρησιακών Πόρων (Enterprise Resource Planning) ή εν συντομία ERP, αποτελούν στις μέρες μας σημαντικά εργαλεία για τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις προκειμένου αυτές να μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά για την εκπλήρωση του σκοπού τους. Πριν ακόμα από το 2000, πολλές μεγάλες επιχειρήσεις παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα εισήγαγαν τη λογική της ολοκληρωμένης υποστήριξης του συνόλου των επιχειρησιακών διαδικασιών τους μέσα από την εγκατάσταση και λειτουργία ERP συστημάτων, με γνωστότερα αυτά της SAP και της Oracle.
Οι μεγάλες προσδοκίες για τη βελτίωση της επιχειρησιακής λειτουργίας μέσω των συστημάτων αυτών αλλού επιβεβαιώθηκαν πλήρως, αλλού μερικώς, ενώ δεν έλειψαν και οι αποτυχημένες υλοποιήσεις. Υπήρξαν επιχειρήσεις που κατάφεραν να εντάξουν στα συστήματα ERP όλες τις διαδικασίες τους, ακόμα και αυτές της παραγωγής που θεωρούνται οι πιο δύσκολες να ενσωματωθούν σε ένα τέτοιο σύστημα. Όμως σε αρκετές περιπτώσεις τα συστήματα ERP αντιμετωπίστηκαν ως διαχειριστικά εργαλεία για την εκτέλεση κυρίως των χρηματοοικονομικών διαδικασιών και τη συμμόρφωση με τους εκάστοτε κανονισμούς. Σε κάθε περίπτωση όμως έγινε αντιληπτό πως τα συστήματα ERP μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη ολοκληρωμένη διαχείριση της πληροφορίας, στο να «μιλά όλη η εταιρεία την ιδία γλώσσα» μέσα από την αξιοποίηση κοινών δεδομένων και στο να υπάρχει κοινή αντίληψη μεταξύ των Διευθύνσεων για κρίσιμα μεγέθη όπως είναι για παράδειγμα το κόστος.
Με την πάροδο των χρόνων, το λογισμικό βελτιώθηκε, οι σύμβουλοι υλοποίησης απέκτησαν μεγάλη εμπειρία και οι επιχειρήσεις αντιλήφθηκαν την αξία και τα οφέλη από την υιοθέτηση των ERP συστημάτων. Έτσι, πάρα πολλές επιχειρήσεις όλων των μεγεθών υλοποίησαν και συνεχίζουν να υλοποιούν πληροφοριακά συστήματα ERP αναβαθμίζοντας τον τρόπο λειτουργίας τους, την απόδοσή τους και κυρίως την αποτελεσματικότητά τους ως προς την ικανοποίηση των πελατών τους, που είναι και το βασικότερο ζητούμενο στις μέρες μας.
Προσεγγίζοντας τις Σύγχρονες Ανάγκες και Προσδοκίες των Χρηστών
Η εξέλιξη της τεχνολογίας της πληροφορικής παίζει όλα αυτά τα χρόνια σημαντικό ρόλο στον μετασχηματισμό των συστημάτων ERP και στην προσαρμογή τους στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Ανάγκες όπως είναι η γρήγορη επεξεργασία πολλών δεδομένων, η προσαρμογή του συστήματος ERP στις ιδιαιτερότητες κάθε οργανισμού, η ολοκλήρωση του ERP με άλλο εξειδικευμένο επιχειρησιακό λογισμικό, η ευελιξία στην προσαρμογή των επιχειρησιακών διαδικασιών στις αλλαγές, η ευκολία στην υλοποίηση και συντήρηση του συστήματος, η ευχρηστία του και η αξιοπιστία του, βρήκαν αρωγό τις νέες τεχνολογίες προκειμένου να ικανοποιηθούν.
Από τις σημαντικότερες ανάγκες που έχουν οι σύγχρονες επιχειρήσεις είναι αυτή της ανάδρασης και προσαρμογής στις αλλαγές που προέρχονται από το εξωτερικό τους περιβάλλον: άμεσο (π.χ. ανταγωνιστές, πελάτες) και έμμεσο (π.χ. οικονομική κατάσταση, απρόβλεπτα γεγονότα όπως η πανδημία). Αναπόφευκτα αυτή η ανάγκη δημιουργεί προσδοκίες από τις δυνατότητες των ERP συστημάτων. Έτσι, οι επιχειρήσεις αναζητούν σήμερα συστήματα ERP που διευκολύνουν την μετάβαση τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό, υιοθετούν την τεχνολογική αριστεία και τις σύγχρονες προσεγγίσεις όπως είναι τα συστήματα στο cloud, εμβαθύνουν στα επιχειρησιακά προβλήματα μέσα από την αξιοποίηση των δεδομένων, προάγουν την αυτοματοποίηση των διαχειριστικών βημάτων αλλά και την ουσιαστική υποστήριξη αποφάσεων στα κρίσιμα βήματα των διαδικασιών και τελικά ενισχύουν την έγκαιρη δράση στα πάσης φύσεως προβλήματα της επιχειρησιακής λειτουργίας.
Οι ανάγκες και οι προσδοκίες των επιχειρήσεων έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα στη λειτουργικότητα και στις δυνατότητες των συστημάτων ERP αλλά και στον τρόπο που οι προμηθευτές λογισμικού παρέχουν τις λύσεις τους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η μετάβαση σε επιχειρησιακές λύσεις που λειτουργούν ως υπηρεσία (software as a service) και όχι με τον παραδοσιακό τρόπο των αδειών χρήσης. Οι επιχειρήσεις μπορούν να αγοράζουν υπηρεσίες χρήσης ERP συστημάτων οι οποίες λειτουργούν στο cloud. Μια ιδέα που υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά η αμφιβολία των επιχειρήσεων για την ασφάλεια των δεδομένων τους δεν άφηνε πολλά περιθώρια υιοθέτησης της. Πλέον η ιδέα έχει ωριμάσει ως πρακτική που υιοθετείται από πολλές επιχειρήσεις, με πρωτοπόρες αυτές που δίνουν έμφαση στην καινοτομία, συνεργαζόμενες με νέους κυρίως παρόχους λογισμικού ERP.
Οι παραδοσιακοί πάροχοι συστημάτων ERP οδηγούν σταδιακά τις λύσεις τους στον ίδιο τρόπο λειτουργίας διευρύνοντας τις δυνατότητες των συστημάτων ERP και ενοποιώντας τις στο cloud με άλλες λύσεις όπως είναι τα συστήματα επιχειρησιακής ευφυίας και τα συστήματα αυτοματοποίησης των επιχειρησιακών διαδικασιών. Δημιουργούνται έτσι ολοκληρωμένες πλατφόρμες από τις οποίες οι χρήστες μπορούν να επιλέγουν, να υλοποιούν ή να προσαρμόζουν συγκεκριμένες καινοτόμες συστημικές βελτιώσεις για την επίτευξη των συγχρόνων τάσεων όπως είναι για παράδειγμα η προγνωστική ανάλυση δεδομένων και η ανάδειξη της αξίας έναντι του κόστους των επιχειρησιακών διαδικασιών.
Ο Μελλοντικός Μετασχηματισμός των ERP Συστημάτων
Για την επίτευξη της προηγμένης λειτουργικότητας και των νέων δυνατοτήτων που είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των επιχειρήσεων-χρηστών, οι προμηθευτές λογισμικού ERP έχουν κάνει σημαντικές προσπάθειες στην υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών της μηχανικής μάθησης (machine learning) και της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence), του blockchain, του διαδικτύου των πραγμάτων (internet of things) και της αναλυτικής μεγάλων δεδομένων (big data analytics).
Για παράδειγμα, με την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης σε λύσεις ERP, οι επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργήσουν αξία μέσω της αυτοματοποίησης των διαδικασιών και μέσω του εντοπισμού τάσεων από τα ιστορικά δεδομένα για την παροχή μια ευφυούς προσέγγισης αναφορικά με το πως θα διαμορφωθεί το μέλλον προκειμένου να διευκολυνθεί η λήψη στρατηγικών αποφάσεων.
Επίσης, μέσω του διαδικτύου των πραγμάτων (internet of things) τα δεδομένα που συλλέγονται από πλήθος διαφορετικών αισθητήρων και συσκευών μπορούν να σταλούν στο σύστημα ERP σε πραγματικό χρόνο προκειμένου να αναλυθούν με σκοπό τη βελτίωση των διαδικασιών, την εκτίμηση των τάσεων, την πρόβλεψη προβλημάτων και εν γένει τη λήψη καλύτερα τεκμηριωμένων αποφάσεων.
Τέλος, το blockchain που έχει αρχίσει να αξιοποιείται στην πράξη και να επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, μπορεί να ενισχύσει τα συστήματα ERP σε λειτουργίες όπου η ιχνηλασιμότητα είναι σημαντική, όπως είναι ο οικονομικός έλεγχος ή η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι δυνατότητες ασφάλειας και διαφάνειας των συναλλαγών που προσφέρει το blockchain είναι πολύ χρήσιμες στις λειτουργίες αυτές.
Οι νέες αυτές τεχνολογίες είναι που αναμένεται να κατευθύνουν τον μετασχηματισμό των ERP συστημάτων τα προσεχή έτη. Οι εγκαθιδρυμένοι προμηθευτές συστημάτων ERP έχουν ήδη στρέψει την προσοχή τους σε καινοτομίες που ενσωματώνουν τις νέες αυτές τεχνολογίες ενώ υπάρχουν και νέοι «παίκτες» στην αγορά που προτάσσουν λύσεις που έχουν ήδη ενσωματώσει ως ένα βαθμό τέτοιες τεχνολογίες. Τέτοιες νέες λύσεις ERP καλύπτουν συγκεκριμένες τάσεις για τις σύγχρονες επιχείρησής όπως είναι η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, ο μετασχηματισμός της παραγωγής με τη χρήση ρομπότ, η ιχνηλάτιση των προϊόντων και η ευρεία υιοθέτηση μοντέλων ηλεκτρονικού εμπορίου.
Ο σύγχρονες λύσεις ERP, ειδικά από τους νέους «παίκτες» στην αγορά, αναπτύσσονται με γνώμονα την ευελιξία προσαρμογής στις νέες ανάγκες, την εκτεταμένη χρήση και αξιοποίηση κινητών συσκευών και του διαδικτύου, τη βελτιωμένη χρηστικότητα και εμπειρία του χρήστη. Παράλληλα βέβαια συνυπάρχουν οι παραδοσιακές και δοκιμασμένες λύσεις των συστημάτων ERP που παρέχουν λειτουργικότητα προσαρμοσμένη στις επιχειρησιακές διαδικασίες, ολοκληρώνοντας σε ένα ενιαίο περιβάλλον, υποσυστήματα (modules) όπως τα χρηματοοικονομικά, την παραγωγή, τα αποθέματα, τη συντήρηση, τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και άλλα.
Το μεγάλο μελλοντικό στοίχημα για τους παρόχους συστημάτων ERP είναι να προσφέρουν την υποσχόμενη ολοκληρωμένη επιχειρησιακή λειτουργία μέσα από την ενοποίηση των συστημάτων ERP για την υποστήριξη των επιχειρησιακών διαδικασιών με άλλα συστήματα και πρόσθετη λειτουργικότητα που ενσωματώνει τις σύγχρονες τεχνολογίες ανάλυσης των δεδομένων, ασφάλειας, αποκεντρωμένης πρόσβασης, αυτοματοποίησης των διαδικασιών και ευφυούς λειτουργίας.
Σε κάθε περίπτωση, το άμεσο μέλλον των συστημάτων ERP είναι η παροχή των ενοποιημένων αυτών λύσεων στο cloud, ως εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις (software as a service). Οι υπηρεσίες αυτές των cloud ERPs δεν περιορίζονται στην υποστήριξη της εκτέλεσης των διαδικασιών αλλά καλύπτουν με ολοκληρωμένο τρόπο το σύνολο των αναγκών των οργανισμών για τη διοίκηση των διαδικασιών τους. Είναι ξεκάθαρο ότι οι επιχειρησιακές διαδικασίες αναδεικνύονται όσο ποτέ άλλοτε ως ο πυρήνας ανάπτυξης και παροχής των υπηρεσιών αυτών.
Οι πάροχοι των συστημάτων ERP εργάζονται πυρετωδώς τα τελευταία χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση του μετασχηματισμού, μέσα από εκτεταμένη έρευνα και ανάπτυξη, αλλά και μέσα από συγχωνεύσεις, εξαγορές ή συνεργασίες. Η πανδημία και οι απαιτήσεις για ευελιξία που αυτή ανέδειξε, έχουν επιταχύνει τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα αυτών των ενεργειών θα διαφανούν στην πλήρη τους έκταση τα αμέσως προσεχή έτη.
Σχόλια